Nhằm hỗ trợ một phần chi phí cho người lao động khi sinh con hoặc có vợ sinh con, pháp luật đã ban hành chính sách, chế độ thai sản cho người lao động trong giai đoạn này. Tuy nhiên, không phải người lao động nào cũng được hưởng chế độ thai sản mà chỉ những trường hợp đáp ứng điều kiện luật định và nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản trong thời hạn luật định mới được hưởng. Vậy theo quy định hiện hành, Mức hưởng thai sản 2023 là bao nhiêu? Ai được hưởng chế độ thai sản khi sinh con? Thủ tục hưởng chế độ thai sản thực hiện như thế nào? Sau đây, Luật sư Hồ Chí Minh sẽ giúp quý độc giả giải đáp những vấn đề này và cung cấp những quy định pháp luật liên quan. Mời quý bạn đọc cùng theo dõi nhé.
Căn cứ pháp lý
- Luật Bảo hiểm xã hội 2014
Ai được hưởng chế độ thai sản khi sinh con?
Chế độ thai sản là một trong những quyền lợi mà người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng (bao gồm cả lao động nam và nữ) trong quá trình thai sản từ khi khám thai đến khi nuôi con nhỏ. Chế độ nhằm bảo đảm, hỗ trợ một phần thu nhập và sức khỏe cho lao động nữ khi mang thai, sinh con, nuôi con nhỏ, thực hiện các biện pháp tránh thai và cho lao động nam khi có vợ sinh con.
Theo khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:
– Lao động nữ mang thai;
– Lao động nữ sinh con;
– Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
– Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
– Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;
– Lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
Như vậy, đối tượng được hưởng chế độ thai sản khi sinh con sẽ bao gồm lao động nữ sinh con và lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con.
Điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con
Bảo hiểm thai sản là loại bảo hiểm dành cho phụ nữ đang có ý định sinh con. Khi sử dụng loại bảo hiểm này mẹ bầu sẽ được hưởng dịch vụ chăm sóc sức khỏe trong suốt thai kỳ, trong quá trình sinh nở. Quyền lợi thai sản là một trong những quyền lợi tùy chọn bổ sung của gói bảo hiểm sức khỏe. Từ đó, người tham gia bảo hiểm sẽ được công ty bảo hiểm trả phần chi phí khám thai định kỳ, chi phí sinh nở và cả sinh mổ lẫn sinh thường. Toàn bộ chi phí khám và điều trị bất thường thai kỳ cũng như biến chứng thai sản.
Theo Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về điều kiện hưởng chế độ thai sản khi sinh con như sau:
* Đối với lao động nữ sinh con:
– Lao động nữ sinh con phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
– Lao động nữ sinh con đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền thì phải đóng BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
– Lao động nữ sinh con đủ điều kiện quy định mà chấm dứt hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc hoặc thôi việc trước thời điểm sinh con hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các Điều 34, 36, 38 và khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
* Đối với lao động nam thì đảm bảo điều kiện là phải đang đóng BHXH và có vợ sinh con.
Mức hưởng thai sản 2023 là bao nhiêu?
Chi phí khám thai định kỳ và viện phí khi sinh con ỏ bệnh viện chính là hạng mục đầu tiên mà các ông bố bà mẹ tương lai cần qua tâm đến trong quá tình lên kế hoạch tài chính để có con. Cặp vợ chồng nào lại không mong muốn những điều tốt nhất cho con yêu của mình ngay cả khi chưa chào đời. Bởi thế, ai cũng có tâm lý lựa chọn những bệnh viện hay phòng khám lớn, y tín cho quá trình mang thai và sinh con. Tuy nhiên cũng đồng nghĩa với khoản chi phí không nhỏ làm đau đầu nhiều người. Đây chính là lý do nhiều người băn khoăn về mức hưởng bảo hiểm thai sản để được chỉa sẻ một phần.
Cách tính tiền thai sản 2023 được áp dụng theo công thức tính sau: Mức hưởng = (Mbq6t x 100% x L)
Trong đó
- Mbq6t : Mức bình quân tiền lương đóng bảo hiểm 6 tháng liền kề trước khi nghỉ việc.
- L: Số tháng nghỉ việc do sinh con hoặc nuôi con nuôi.
Mức lương cơ sở được lấy làm căn cứ tính tiền trợ cấp một lần khi sinh con. Căn cứ theo Điều 38, Luật BHXH mới nhất năm 2014 quy định “Lao động nữ sinh con được hưởng trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con. Đối với trường hợp sinh con nhưng chỉ có bố tham gia BHXH thì bố được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con”.
Mặt khác, căn cứ Điều 41, Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định, lao động nữ sau thời gian hưởng chế độ bảo hiểm thai sản, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu đi làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 05 – 10 ngày. Lao động nữ được hưởng trợ cấp tiền dưỡng sức sau sinh mỗi ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
Dự kiến năm 2023 sẽ có sự điều chỉnh tăng lương cơ sở bắt đầu từ ngày 1/7/2023. Theo đó,
Từ 1/1/2023 – đến trước ngày 1/7/2023 mức lương cơ sở là 1.490.000 đồng. Như vậy, nếu người lao động sinh con hoặc nhận con nuôi trong thời gian này, mức tiền trợ cấp 1 ngày nhận được sẽ là: 1.490.000 đồng x 30% = 447.000 đồng.
Từ 1/7/2023 trở đi mức lương cơ sở tăng lên mức 1.800.000 đồng tương ứng mức trợ cấp thai sản 1 ngày người hưởng chế độ được nhận là 1.800.000 x 30% = 540.000 đồng. Ví dụ: Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của chị Nguyễn Thị A là 5 triệu đồng/tháng; lao động A sinh con vào ngày 25/1/2023 và được xét hưởng thời gian nghỉ sinh con là 06 tháng. Như vậy cách tính tiền thai sản của lao động A như sau:
- Mức tiền hưởng chế độ thai sản của lao động nữ là: 5.000.000 x 6 = 30.000.000 VNĐ
- Trong trường hợp lao động A sau nghỉ thai sản mà sức khỏe yếu, cần nghỉ thêm theo chỉ định của bác sĩ thì được hưởng thêm tiền dưỡng sức phục hồi sau sinh.
- Mức hưởng 1 ngày của lao động A căn cứ theo mức lương cơ sở thại thời điểm sinh trước ngày 1/7/2023 nên mức trợ cấp được nhận sẽ là 447.000 đồng/ngày.
Chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh
Căn cứ Điều 41 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định, lao động nữ sau thời gian hưởng chế độ thai sản, trong khoảng thời gian 30 ngày đầu đi làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi thì được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 05 – 10 ngày.
- Lao động nữ được hưởng tiền trợ cấp từ chế độ nghỉ dưỡng sức sau sinh mỗi ngày bằng 30% mức lương cơ sở.
- Mức lương cơ sở tại thời điểm trước ngày 1/7/2023 là 1.490.000 đồng/tháng, do đó mức trợ cấp dưỡng sức sau sinh của lao động nữ sẽ là 447.000 đồng/ngày.
- Mức lương cơ sở từ ngày 1/7/2023 là 1.800.000 đồng/tháng, do đó mức trợ cấp dưỡng sức sau sinh của lao động nữ sẽ là 540.000 đồng/ngày.
Chế độ vợ sinh con chồng được nghỉ làm vẫn hưởng lương
Theo quy định, khi vợ sinh con có chồng tham gia đóng BHXH thì người chồng sẽ được hưởng chế độ thai sản cho chồng, được nghỉ làm việc tại công ty mà vẫn được hưởng lương đầy đủ. Căn cứ vào Khoản 2, Điều 34, Luật BHXH 2014 người chồng có vợ sinh con sẽ được nghỉ như sau:
- Nghỉ 05 ngày làm việc với sinh thường 1 con;
- Nghỉ 07 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi;
- Nghỉ 10 ngày làm việc với trường hợp sinh đôi, từ sinh ba thì thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc, tối đa không quá 14 ngày làm việc;
- Nghỉ 14 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật;
Tuy nhiên lao động nam cần lưu ý số ngày nghỉ tính cả ngày nghỉ lễ, Tết và ngày nghỉ cuối tuần. Thời gian nghỉ của lao động nam được tính trong vòng 30 ngày kể từ ngày vợ sinh con. Trường hợp lao động nam nghỉ trước thời gian vợ sinh con thì những ngày nghỉ đó được tính là nghỉ phép/ hoặc nghỉ tự do và không được hưởng lương.
Thủ tục hưởng chế độ thai sản thực hiện như thế nào?
Người lao động nữ có vai trò cực kỳ quan trọng không chỉ trong việc tạo ra nguồn lực kinh tế giúp phát triển xã hội mà còn đóng vai trò quyết định trong việc duy trì giống nòi, cân bằng và phát triển nguồn dân số. Do đó, việc đảm bảo các quyền lợi cho người lao động nữ, đặc biệt là các quyền lợi về thai sản là vô cùng cần thiết. Điều này không chỉ giúp đảm bảo tái sản xuất sức lao động mà còn thể hiện tính nhân văn trong chính sách an sinh xã hội của mỗi quốc gia. Chế độ thai sản là một trong những chính sách an sinh xã hội nhận được nhiều sự quan tâm của người lao động, đặc biệt là người lao động nữ.
Quy trình và thủ tục hưởng chế độ thai sản gồm 3 bước. Lưu ý người lao động xin hưởng chế độ cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu trên và thực hiện theo quy trình sau đây.
Các bước làm thủ tục hưởng chế độ thai sản
Bước 1: Nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản
Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản đúng với trường hợp của mình cho người sử dụng lao động.
Trường hợp thôi việc trước khi sinh hoặc nhận con nuôi thì người lao động sẽ nộp hồ sơ và xuất trình sổ BHXH cho cơ quan BHXH.
Bước 2: Người lao động chờ xét duyệt
Căn cứ theo Điều 102, Luật BHXH 2014, sau khi nộp đủ hồ sơ theo quy định người lao động sẽ phải chờ để được xử lý hồ sơ.
- Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ tổng hợp theo quy định nộp lên cơ quan BHXH.
Thời gian chờ xét duyệt giải quyết và chi trả cho người lao động từ cơ quan BHXH như sau:
- 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người sử dụng lao động.
- 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động thôi việc trước khi sinh, nhận con nuôi.
Bước 3. Nhận chi trả từ cơ quan bảo hiểm xã hội
Trong thời gian chờ giải quyết (tối đa trong vòng 20 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ) người lao động sẽ nhận được thông báo chi trả của cơ quan BHXH. Trường hợp cơ quan bảo hiểm xã hội không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Sau khi nhận được thông báo chi trả, người lao động sẽ nhận chi trả từ cơ quan bảo hiểm xã hội, thời gian nhận tối đa không quá 20 ngày kể từ ngày nộp hồ sơ hợp lệ.
Mời bạn xem thêm
- Mẫu quyết định chấm dứt hợp đồng lao động tại Hồ Chí Minh
- Sử dụng biển số xe giả bị xử lý như thế nào?
- Thủ tục nhận tiền hỗ trợ cho lao động mất việc tại Hồ Chí Minh
Thông tin liên hệ
Trên đây là bài viết Luật sư Hồ Chí Minh tư vấn về “Mức hưởng thai sản 2023“. Hy vọng bài viết có ích cho độc giả. Đội ngũ luật sư của Công ty Luật sư Hồ Chí Minh luôn sẵn sàng lắng nghe và giải đáp mọi vướng mắc liên quan đến ủy quyền sử dụng thương hiệu của bạn. Nếu có những vấn đề nào chưa rõ cần được tư vấn thêm quý độc giả hãy liên hệ ngay tới hotline 0833.102.102 để được các chuyên gia pháp lý của Luật sư Hồ Chí Minh tư vấn trực tiếp.
Câu hỏi thường gặp
Căn cứ theo quy định hiện hành, pháp luật chỉ cho phép lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc và có vợ sinh con mới có thể được hưởng chế độ thai sản. Trường hợp bạn có con trong thời gian sống thử thì không được hưởng chế độ này.
Theo quy định thì khi bị sẩy thai lao động nữ sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Đối chiếu trường hợp của chị, chị bị sẩy thai khi thai 23 tuần tuổi thì sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ tối đa là 40 ngày (tính cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, ngày nghỉ hằng tuần). Thời gian cụ thể được hưởng chế độ theo chỉ định của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Tại Điều 36 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 có quy định về thời gian hưởng chế độ khi nhận nuôi con nuôi như sau:
Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi. Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia bảo hiểm xã hội đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản quy định tại khoản 2 Điều 31 của Luật này thì chỉ cha hoặc mẹ được nghỉ việc hưởng chế độ.
Theo đó, pháp luật cho phép khi nhận con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì người lao động được nghỉ hưởng chế độ thai sản. Quy định này không có sự phân biệt giữ lao động nam và lao động nữ.