Trong bối cảnh thị trường hội nhập hiện nay, xuất, nhập siêu có vai trò quan trọng về nhiều mặt đối với sự phát triển của một quốc gia. Trong đó, xuất siêu sẽ là tiền đề của sự tăng trưởng vì tăng xuất siêu đồng nghĩa với việc tăng thị phần tiêu thụ cho sản xuất trong nước. Ngược lại, nhập siêu là hậu quả của tăng trưởng chậm vì tăng nhập siêu nghĩa là thị phần tiêu thụ của sản xuất trong nước đã bị giảm sút. Vậy cụ thể, căn cứ theo quy định của pháp luật hiện hành, khái niệm xuất siêu nhập siêu được hiểu là gì? Tác động của xuất siêu nhập siêu đối với nền kinh tế như thế nào? Việt Nam là nước xuất siêu hay nhập siêu? Sau đây, Luật sư Hồ Chí Minh sẽ giúp quý độc giả giải đáp những vấn đề này và cung cấp những quy định pháp luật liên quan. Mời quý bạn đọc cùng theo dõi nhé.
Xuất siêu nhập siêu là gì?
Xuất siêu nhập siêu là thuật ngữ còn khá xa lạ đối với nhiều người nhưng được sử dụng rất phổ biến đối với những người làm trong ngành xuất nhập khẩu hàng hóa hiện nay. Xuất siêu nhập siêu bao gồm hai loại xuất siêu nhập siêu hàng hóa và xuất siêu nhập siêu dịch vụ. Vậy cụ thể, theo quy định của pháp luật hiện hành, khái niệm xuất siêu nhập siêu được hiểu là gì, bạn đọc hãy cùng chúng tôi làm rõ qua nội dung sau nhé:
Để hiểu nhập siêu là gì thì hãy tìm hiểu trước khái niệm cán cân thương mại hàng hóa.
Theo Nghị định 94/2022/NĐ-CP thì cán cân thương mại hàng hóa là mức chênh lệch giữa trị giá hàng hóa xuất khẩu và trị giá hàng hóa nhập khẩu của Việt Nam với các nước trong một thời kỳ nhất định.
Cán cân thương mại hàng hóa, trị giá xuất khẩu được tính theo giá FOB, trị giá nhập khẩu được tính theo giá CIF.
CIF (viết tắt của Cost, Insurance, Freight – tiền hàng, bảo hiểm, cước phí). Là điều kiện giao hàng tại cảng xếp dỡ hàng. Trong hợp đồng mua bán quốc tế, điều kiện giao hàng này thường được viết liền với một tên cảng biển nào đó. Ví dụ: CIF Thi Vai Port.
FOB (viết tắt của Freight on Board) là điều kiện giao hàng miễn trách nhiệm của người bán khi hàng đã lên boong tàu. Có nghĩa là khi hàng hóa chưa được đưa lên tàu thì mọi trách nhiệm sẽ thuộc về người bán (seller). Ngược lại, sau khi hàng đã được đưa lên tàu khi mọi rủi ro, trách nhiệm chuyển cho người mua (buyer).
Khi trị giá xuất khẩu lớn hơn trị giá nhập khẩu thì cán cân thương mại mang dấu dương (+) hay còn gọi là thặng dư (xuất siêu); khi trị giá nhập khẩu lớn hơn trị giá xuất khẩu thì cán cân thương mại mang dấu âm (-) hay còn gọi là thâm hụt (nhập siêu); khi trị giá xuất khẩu bằng trị giá nhập khẩu thì cán cân thương mại ở trạng thái “cân bằng”.
Xuất siêu, nhập siêu hàng hóa
Từ những thông tin trên có thể định nghĩa nhập siêu, xuất siêu như sau:
Nhập siêu hàng hóa là khi tổng giá trị nhập khẩu hàng hoá lớn hơn tổng giá trị xuất khẩu hàng hoá trong một thời kỳ nhất định, phản ánh tình trạng thâm hụt cán cân thương mại hàng hóa.
Xuất siêu hàng hóa là khi tổng giá trị xuất khẩu hàng hoá lớn hơn tổng giá trị nhập khẩu hàng hoá trong một thời kỳ nhất định, phản ánh tình trạng thặng dư cán cân thương mại hàng hóa.
Xuất siêu, nhập siêu dịch vụ
Theo Nghị định 94/2022/NĐ-CP, xuất siêu dịch vụ phản ánh tình trạng cân đối thương mại dịch vụ khi tổng giá trị xuất khẩu dịch vụ lớn hơn tổng giá trị nhập khẩu dịch vụ của đất nước trong một thời kỳ nhất định.
Còn nhập siêu dịch vụ phản ánh tình trạng cân đối thương mại dịch vụ khi tổng giá trị nhập khẩu dịch vụ lớn hơn tổng giá trị xuất khẩu dịch vụ của đất nước trong một thời kỳ nhất định.
Như vậy thì ngoài thống kê xuất siêu, nhập siêu hàng hóa thì còn có thống kê về xuất siêu, nhập siêu dịch vụ.
Tác động của xuất siêu nhập siêu đối với nền kinh tế
Xét trên nhiều phương diện, nhập khẩu ở một chừng mực nào đó sẽ có lợi cho nền kinh tế, đặc biệt đối với các nước trong giai đoạn đang phát triển. Tuy nhiên, nhập siêu quá cao sẽ tác động xấu đến nền kinh tế. Ngược lại đối với xuất siêu cũng có tác động tương tự đối với sự phát triển của một quốc gia. Sau đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu chi tiết những ác động của xuất siêu nhập siêu đối với nền kinh tế như thế nào qua nội dung sau nhé:
Tác động của nhập siêu đối với nền kinh tế:
– Đối với những nước mà điều kiện ngành sản xuất các nguyên liệu cao cấp chưa phát triển thì khi nhập khẩu nguồn nguyên liệu làm cho những nước đó có thể thực hiện tốt những chiến lược trong công nghiệp hóa và hiện đại hóa theo hướng xuất khẩu
– Khi nhập khẩu bằng nguồn vốn ODA từ những tổ chức tài chính quốc tế cũng cải thiện mau chóng các cơ sở hạ tầng từ đó tạo điều kiện phát triển kinh tế.
– Khi nhập khẩu sản phẩm khoa học, hàng tiêu dùng,văn hóa giúp góp phần để nâng cao về mức sống của con người và thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực.
– Ngoài ra, khi nhập khẩu bằng nguồn vốn từ đầu tư nước ngoài trực tiếp vừa góp phần tạo ra thêm việc làm cho người lao động vừa góp phần trong việc đẩy nhanh tốc độ của tăng trưởng kinh tế từ đó cải thiện đời sống xã hội
Ngoài những tác động tích cực mà xuất siêu mang lại thì hiện tượng này cũng gây ra những tiêu cực nhất định trong nền kinh tế thị trường phát triển như hiện nay.
– Nhập siêu cũng là một trong những nhân tố tạo nên hiện tượng sùng ngoại của người dân. Khi mà lượng hàng hóa nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu thì sẽ dẫn đến hàng hóa bị dư thừa, lãng phí vượt quá tầm kiểm soát của chính phủ. Chắc chắn một điều là hàng nội địa sẽ khó tiêu thụ hơn hàng hóa ngoại địa.
– Hiện tượng này cũng làm gia tăng hiện tượng thất nghiệp. Một nghiên cứu của TS. Alec Feinberg, sáng lập viên Citizens for Equal Trade, khi gắn nhập siêu với tỷ lệ thất nghiệp. Dựa trên những dữ liệu từ 25 nước có mức nhập siêu và xuất siêu lớn nhất thế giới (trong giai đoạn 2009-2010), nhóm nghiên cứu của TS. Feinberg cho biết tỷ lệ tác động tới thị trường việc làm của tình trạng nhập siêu dao động 60-72%. Những nước nhập siêu cao có tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và ngược lại.
– Theo như một số nhà chuyên môn thì nhập siêu còn là một nhân tố gây ra sự khủng hoảng. Ví dụ điển hình là cuộc khủng hoảng tài chính tại khu vực Đông Á năm 1997 – 1998
Tác động của xuất siêu đối với nền kinh tế:
Cũng như hiện tượng nhập siêu, xuất siêu cũng tồn tại hai mặt tích cực và tiêu cực trong mối quan hệ với kinh tế – xã hội của từng quốc gia. Xuất siêu có tác động tích cực đối với nền kinh tế của quốc gia như sau:
– Việt Nam là một trong những nền kinh tế mới nổi, có mức độ mở của lớn trên Thế giới. Việc cán cân thương mại tiếp tục duy trì đã khiến cho xuất siêu tác động tích cực đến tăng trưởng của nền kinh tế. Việc xuất siêu đã có tác động tích cực về nhiều mặt. Trực tiếp nhất là góp phần cải thiện cán cân thanh toán, góp phần tăng dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá VND/USD. Qua đây, khả năng can thiệp của cơ quan điều hành cũng trở nên dễ dàng và tốt hơn.
– Qua con số xuất siêu những năm gần đây đã khẳng định hàng hóa của Việt Nam vững bước trên Thế giới.
– Một tác động khác của hiện tượng xuất siêu đó là trong điều kiện tích lũy tài sản và tiêu dùng cuối cùng ở trong nước còn yếu so với sản xuất thì việc tăng xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu sẽ có tác động “kích cung”- tức kích sản xuất trong nước.
Việt Nam là nước xuất siêu hay nhập siêu?
Trong bối cảnh hội nhập nền kinh tế thị trường hiện nay, Việt Nam được xem là một trong những quốc gia hội nhập mạnh mẽ trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và toàn thế giới nói chung. Cũng chính bước ngoặt lớn này đã mang về kết quả xuất siêu và đóng góp vào sự phát triển nền kinh tế của đất nước. Vậy cụ thể, theo quy định của pháp luật hiện hành, Việt Nam là nước xuất siêu hay nhập siêu, bạn đọc hãy cùng chúng tôi làm rõ qua nội dung sau nhé:
Theo Tổng cục Thống kê, số liệu tổng trị giá xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam giai đoạn 2010 – 2022 như sau:
Đơn vị tính: Triệu USD
Năm | 2010 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 |
Trị giá nhập khẩu hàng hóa | 84.838,60 | 147.849,10 | 165.775,90 | 174.978,40 | 213.215,30 |
Trị giá xuất khẩu hàng hóa | 72.236,70 | 150.217,10 | 162.016,70 | 176.580,80 | 215.118,60 |
Cán cân thương mại | -12.601,90 | 2.368,00 | -3.759,20 | 1.602,40 | 1.903,30 |
Năm | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | Sơ bộ 2022 |
Trị giá nhập khẩu hàng hóa | 237.241,60 | 253.696,50 | 262.791,00 | 332.969,70 | 358.901,90 |
Trị giá xuất khẩu hàng hóa | 243.696,80 | 264.267,20 | 282.628,90 | 336.166,80 | 371.304,20 |
Cán cân thương mại | 6.455,20 | 10.570,70 | 19.837,90 | 3.197,10 | 12.402,30 |
Như vậy, nhìn vào cán cân thương mại hàng hóa nêu trên thì hiện nay Việt Nam đang là nước xuất siêu. Theo thống kê, xuất khẩu tăng cao hơn nhập khẩu trong 7 tháng năm 2022, cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục duy trì mức thặng dư 764 triệu USD.
Cụ thể trong tháng 7 năm 2022, Việt Nam tiếp tục tăng hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa. Trong đó xuất khẩu ước tính tăng 8.9% (đạt 30,32 tỷ USD) so với cùng kỳ năm ngoái, nhập khẩu ước tính đạt 30,3 tỷ USD tăng 3.4%.
Tuy được các chuyên gia kinh tế đánh giá là tín hiệu tốt về sự phục hồi của nền kinh tế nhưng mức tăng trưởng này còn khá thấp và nhập siêu trở lại là nguy cơ có thể xảy ra. Vì thế, với tình hình này thì các biện pháp hạn chế nhập siêu cần được nhà nước ta cân nhắc và thực thi.
Các biện pháp như: Nâng cao chất lượng sản phẩm để đẩy mạnh hiệu quả tính cạnh tranh của hàng hóa nội địa và hàng hóa nước ngoài, đẩy nhanh quá trình hiện đại hoá công nghệ để hạn chế nhập khẩu linh kiện lắp ráp,v.v.
Hơn nữa các biện pháp an toàn, linh hoạt, thích nghi với tình hình dịch bệnh trong quá trình phục hồi nền kinh tế hiện nay cũng cần được đẩy mạnh. Điều này nhằm phát triển kinh tế được ổn định và bắt kịp với thế giới. Ngoài ra cũng cần có những khoản dự phòng, phòng trường hợp rủi ro về tài chính, tiền tệ, lạm phát gia tăng. Việc này sẽ bảo vệ được thị trường kinh tế phát triển ổn định nhất.
Mời bạn xem thêm
- Mẫu quyết định chấm dứt hợp đồng lao động tại Hồ Chí Minh
- Sử dụng biển số xe giả bị xử lý như thế nào?
- Thủ tục nhận tiền hỗ trợ cho lao động mất việc tại Hồ Chí Minh
Thông tin liên hệ
Trên đây là nội dung liên quan đến vấn đề “Xuất siêu nhập siêu là gì?” . Nếu quý khách hàng đang có bất kỳ băn khoăn hay thắc mắc đến dịch vụ pháp lý cần được giải đáp, các Luật sư, luật gia chuyên môn sẽ tư vấn, giúp đỡ tận tình, hãy gọi cho chúng tôi qua số hotline để được tư vấn nhanh chóng, hiệu quả.
Câu hỏi thường gặp
Ở một góc độ nào đó, việc nhập khẩu hàng tiêu dùng tăng cao sẽ làm giảm sức cạnh tranh của hàng nội địa, gây tác động tiêu cực cho nền kinh tế như lãng phí ngoại tệ hoặc tác động đến sản xuất trong nước.
Nhưng nếu nhìn tích cực, đối với nền kinh tế đang phát triển, việc nhập khẩu máy móc, trang thiết bị cao cấp giúp nâng cao trình độ khoa học công nghệ, từ đó giúp cho sản phẩm tăng khả năng cạnh tranh và từng bước phát triển nền kinh tế công nghệ hóa, hiện đại hóa.
Từ thực trạng hiện nay có thể thấy rằng xuất siêu là mục đích theo đuổi của Việt Nam.Tuy nhiên mức xuất siêu hiện nay còn thấp vì vậy cần đẩy nhanh công nghiệp hỗ trỡ, giảm thiểu tính gia công, lắp ráp để giảm phụ thuộc nhập khẩu. Đồng thời cần có giải pháp để ứng phó với việc tăng giá USD , khuyến khích xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu. Đồng thời tiếp tục đẩy mạnh thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát tốt dịch bệnh để duy trì, phát triển sản xuất kinh doanh, bắt kịp với đà phục hồi và các xu hướng phát triển mới của quốc tế , sẵn sàng đối mặt với rủi ro: chiến tranh thương mại và xu hướng gia tăng các hàng rào bảo hộ thương mại phi thuế quan tại nhiều khu vực trên thị trường lớn.